O prevenciji I diganostici karcinoma dojke za jutarnji program RTV Pinka – Dea i Sarapa Novo Jutro, govorila Prof. dr Nataša Prvulović Bunović, spec. radiologije, sub. spec onkologije, načelnica centra za imidžing dijagnostiku, instituta za onkologiju Vojvodine i konsultant za dijgnostiku i bolesti dojke ordinacije Anđelić.
Emitovano 24.10.2022. godine
O prevencija i dijagnostici karcinoma dojke razgovarale Tajana Grubač urednica i voditelj i Prof. dr Nataša Prvulović Bunović, spec. radiologije, sub. spec onkologije, načelnica centra za imidžing dijagnostiku, instituta za onkologiju Vojvodine i konsultant za dijgnostiku i bolesti dojke ordinacije Anđelić.
Rak dojke čini vodeći uzrok obolevanja i umiranja od malignih bolesti u ženskoj populaciji širom sveta. U Srbiji se svake godine otkrije preko 4.500 slučajeva karcinoma dojke, dok skoro 1.700 žena izgubi bitku sa tom bolešću.
Emitovano 10.10.2022. godine
Ultrazvučni pregled dojki, BRCA genetsko testiranje, Mamografija su samo neke od metoda prevencije I ranog otkrivanja karcinoma dojke Budite odgovorni prema svom zdravlju, zakažite BRCA genetsko testiranje ili ultrazvučni pregled dojki kod Prof. dr Nataše Prvulović Bunović, u ordinaciji Anđelić na sledeće brojeve:
+381 21 301 06 81
+381 62 787 578
E-mail – ordinacija@drandjelic.rs
Ginekološko akušerska ordinacija Anđelić
Teodora Pavlovića 1 Novi Sad
NAJVAŽNIJI FAKTORI KOJI UZROKUJU NASTANAK KARCINOMA DOJKE?
Faktori rizika predstavljaju osobine, zbivanje ili navike pojedinca, grupe ili zajednice koje povećavaju pojavu obolenja.
Faktore rizika možemo podeliti u 4 grupe:
Nepromenljivi faktori: pol, godine života, nasleđe, porodična istorija, lična istorija karcionoma dojke, dug period menstrualnog ciklusa, prethodne operacije nekih benignih promena u dojkama, zračenje grudnog koša u vreme rasta i razvoja dojki, rasna i etnička pripadnost, izrazito gusto-žlezdano tkivo dojke.
Faktori vezani za životni stil-promenljivi faktori : rađanje, dojenje, hormonska terapija, gojaznost, konzumacija alkohol i fizička neaktivnost.
Faktori koji nisu dovoljno razjašnjeni: vrsta ishrane odnosno unos vitamina i pušenje
Kontraverzni faktori ili laički faktori za koje medicina nema dokaze: česti pobačaji, noćni ili smenski rad, upotreba dezodoransa, nenošenje grudnaka, ugradnja implantata.
Ko treba da uradi analizu ispitivanja polimorfizama u BRCA1 i BRCA 2 genima?
BRCA testiranje podrazumeva vađenje krvi odakle se determiniše da li imate mutacije (promene) u naslednom materijalu (DNK) koje povećavaju rizik od karcinoma dojke. Mutacije BRCA 1 ili BRCA 2 gena značajno povećavaju rizik od nastanka
Karcinoma dojke
Karcinoma muške dojke
Karcinoma jajnika
Karcinoma prostate
Karcinoma pankreasa
Melanoma
Kome savetujemo da se testira?
Osobi oboleloj od karcinoma dojke pre 45.godine
Osobi oboleloj od karcinoma dojke pre 50. godine uz drugi primarni karcinom dojke, sa 1 ili više rođakom sa karcinomom dojke.
Osobi oboleloj od tripl negativnoj karcinoma dojke sa 60 ili manje godina
Osobi sa istorijom 2 ili više različita karcinoma, bez obzira na lokalizaciju • Osobi oboleloj od karcinoma jajnika
Muškoj osobi sa karcinomom dojke
Osobi sa istorijom karcinoma dojke uz 1 ili više rođaka obolelih od karcinoma dojke pre 50.godine, 2 ili više rođake obolele od karcinoma dojke u bilo kojim godinama, 1 ili više rođaka obolelih od karcinoma muške dojke ili 2 ili više rođaka sa karcinomom prostate ili pankreasa
Osobi oboleloj od karcinoma prostate ili pankreasa sa 2 ili više rođaka sa BRCA udruženim karcinomom • Ko ima 2 ili više rođake obolele od karcinoma dojke pre 45.godine (majku, oca, blizanca ili dete)
Ko ima rođaka ili rođaku sa BRCA 1 ili BRCA 2 mutacijama Idealno bi bilo da se osoba obolela od karcinoma dojke ili jajnika testira. U slučaju negativnog rezultata ne postoji potreba da se naslednici testiraju
DRAGE DAME NEMOJTE ČEKATI DA PRIMETITE BILO KAKVU PROMENU U DOJKAMA DA SE OBRATITE LEKARU. VRŠITE REDOVNE GODIŠNJE ILI DVOGODIŠNJE KLINIČKE PREGLEDE DOJKI KOD SVOG LEKARA/GINEKOLOGA ILI HIRURGA-ONKOLOGA , KAO I ULTRAZVUČNE I MAMOGRAFSKE PREGLEDE KOD RADIOLOGA. OVIM PREGLEDIMA SE NE MOŽE SPREČITI POJAVA TUMORA ALI SE ON MOŽE UOČITI DOK JE MALI, U PRVOM, POČETNOM- INVAZIVNOM ILI ŠTO JE MNOGO BOLJE PREINVAZIVNOM (IN SITU) STADIJUMU, KADA SU ŠANSE ZA IZLEČENJE VELIKE. NAKON ULTRAZVUČNOG PREGLEDA DOJKI DOBIĆETE JASNU PREPORUKU OD RADIOLOGA KADA TREBA URADITI NAREDNI PREGLED I KOJOM METODOM.
BRCA TESTIRANJE – Genetski test za procenu rizika od karcinoma dojke ili jajnika Rak dojke je najčešći oblik kancera na svetu. Otprilike jedna od 12 žena će razviti rak dojke tokom svog života. Muškarci se takođe suočavaju sa ovim problemom, ali mnogo ređe. Rizik od raka je povezan sa mnogim faktorima, u rasponu od naslednog faktora do načina života i uticaja okoline. Jedan od faktora koji je najviše povezan sa verovatnoćom nastanka raka dojke su mutacije u BRCA genima.
BRCA su dva gena, BRCA1 i BRCA2. Skraćenica je od engleskog naziva za ;gen raka dojki (engl. BReast CAncer gen). Uprkos nazivu, sami ovi geni nisu uzročnici raka, većih svaka osoba ima i odgovorni su za važne zadatke u ćeliji: uključeni su u obnavljanje ćelijske DNK, regulaciju ćelijskog ciklusa, štite ćeliju od maligne degeneracije. Rak dojke nastaje smanjenom ili izmenjenom funkcijom ovih gena, koja nastaje usled mutacija koje sprečavaju adekvatno obavljanje ovih funkcija. Većina slučajeva naslednog raka dojke povezana je sa mutacijama u genima BRCA1 i BRCA2. Mutacije u genima uzrokuju više od polovine svih slučajeva raka dojke (prema nekim izvorima i do 80%). Ko treba da uradi analizu ispitivanja polimorfizama u BRCA1 i BRCA 2 genima? BRCA testiranje podrazumeva vađenje krvi odakle se determiniše da li imate mutacije (promene) u naslednom materijalu (DNK) koje povećavaju rizik od karcinoma dojke.
Mutacije BRCA 1 ili BRCA 2 gena značajno povećavaju rizik od nastanka
- Karcinoma dojke
- Karcinoma muške dojke
- Karcinoma jajnika
- Karcinoma prostate
- Karcinoma pankreasa
- Melanoma
Kome savetujemo da se testira?
- Osobi oboleloj od karcinoma dojke pre 45.godine
- Osobi oboleloj od karcinoma dojke pre 50. godine uz drugi primarni karcinom dojke, sa 1 ili više rođakom sa karcinomom dojke.
- Osobi oboleloj od tripl negativnoj karcinoma dojke sa 60 ili manje godina
- Osobi sa istorijom 2 ili više različita karcinoma, bez obzira na lokalizaciju
- Osobi oboleloj od karcinoma jajnika
- Muškoj osobi sa karcinomom dojke
- Osobi sa istorijom karcinoma dojke uz 1 ili više rođaka obolelih od karcinoma dojke pre 50.godine, 2 ili više rođake obolele od karcinoma dojke u bilo kojim godinama, 1 ili više rođaka obolelih od karcinoma muške dojke ili 2 ili više rođaka sa karcinomom prostate ili pankreasa
- Osobi oboleloj od karcinoma prostate ili pankreasa sa 2 ili više rođaka sa BRCA udruženim karcinomom
- Ko ima 2 ili više rođake obolele od karcinoma dojke pre 45.godine (majku, oca, blizanca ili dete)
- Ko ima rođaka ili rođaku sa BRCA 1 ili BRCA 2 mutacijama
Idealno bi bilo da se osoba obolela od karcinoma dojke ili jajnika testira. U slučaju negativnog rezultata ne postoji potreba da se naslednici testiraju.
Šta kada dobijem rezultat BRCA testiranja?
Ukoliko niste nosioci mutacije gena tada Vam se preporučuju redovni godišnji pregledi dojki, mamografija nakon 45.godine na 2 godine, a za mlađe žene godišnji ultrazvučni pregledi dojki, kao i godišnji ginekološki pregledi uz obavezan ultrazvučni pregled reproduktivnih organa. Ukoliko ste nosioci BRCA mutacija tada Vam sleduje savetovanje sa onkologom ili genetičarem. Shodno Vašim godinama, planiranjem porodice, opštim zdravstvenim stanjem i vašim ličnim uverenjem savetovaće Vam se opcije češćih radioloških pregleda (uz obavezno uvođenje i magnetno rezonantnog pregleda dojki) i ginekoloških pregleda uz dodatne laboratorijske analize.
Prema Fondu za zdravstveno osiguranje Republike Srbije ukoliko ste nosioci BRCA mutacija imate mogućnost profilaktičkih operacija dojke i jajnika. Najpoznatiji primer ovih operacija je glumica Anđelina Žoli koja je izvršila ove operacije , da bi eliminisala mogućnost nastanka karcinoma dojke i jajnika. Najsavremeniji metod za ispitivanje mutacija u BRCA genima je PCR sa detekcijom u realnom vremenu (engl. Real Time PCR). Ovo je najtačnija metoda koja minimizira rizik od lažno negativnih rezultata.
Ultrazvučni pregled dojki, BRCA genetsko testiranje, Mamografija su samo neke od metoda prevencije I ranog otkrivanja karcinoma dojke Budite odgovorni prema svom zdravlju, zakažite BRCA genetsko testiranje ili ultrazvučni pregled dojki kod Prof. dr Nataše Prvulović Bunović, u ordinaciji Anđelić na sledeće brojeve:
+381 21 301 06 81
+381 62 787 578
E-mail – ordinacija@drandjelic.rs
Ginekološko akušerska ordinacija Anđelić
Teodora Pavlovića 1 Novi Sad
Скорашњи коментари